Hasar İle İlgili Hesaplamalar |
|
Hasar ile İlgili Faydalı Hesaplamalar
FREN MESAFESİ HESAPLAMA
Minimum fren mesafesi hesaplamak için iyi bir lastik ve yol şartlarında sürtünme
katsayısı nominal değeri 0.8 alınabilir. Kinetik sürtünme katsayıları buzlu, kirli,
yağlı v.b gibi yüzeyler için daha azdır. Normal Kullanılmış ve aşınmış lastikler
için 0.7 ve 0.6 gibi daha küçük değerler konulabilir. Kötü koşullardaki lastikler
için değerlerin 0.5 ve 0.4 gibi seçilmesi sürtünme ile ilgili daha sağlıklı sonuçlar
verecektir.
ALKOLLÜ ARAÇ KULLANIMI
Kaza riskleri nedeniyle trafik polisi için, sürücülerin alkol kontrolünün özel bir
önemi vardır. Sürücü, alkolmetre ile yapılan test sonucunda alkollü çıkarsa; 2918
Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 48/5 maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır,
aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (6) ay süreyle Trafik Polisince geri
alınır.
Aynı sürücü aynı suçu işlerse;yine Kanun'un ilgili maddesi gereğince para cezası
ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (2) yıl süreyle
Trafik Polisi'nce geri alınır. Aynı sürücü üçüncü kez alkollü olarak araç kullanırken
tespit edilirse, kanunun ilgili maddesinde belirtildiği şekilde para cezası ile
cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (5) yıl süreyle Trafik
Polisi'nce geri alınır. Ayrıca (6) aydan az olmamak üzere hafif hapis cezası uygulanılır.
(5) yıl süreyle geri alınan sürücü belgesi sahipleri, 5. yılın sonunda, psiko-teknik
değerlendirme ve psikiyatri muayenesi sonrasında durumu uygun olanlara belgeleri
iade edilir..
Alkollü araç kullanmaktan dolayı sürücü belgeleri geri alınan sürücüler, Sürücü
belgesine el koyan trafik birimine veya en yakın trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne
alıkoyma süresinin bitiminde dilekçe ile başvurarak sürücü belgelerini geri alabilirler..
Meydana gelen trafik kazaları incelendiğinde sürücülerin bir anlık dikkatsizlikleri
sonucu meydana geldiği görülmektedir. Bu nedenle, alkol almış kişinin de dikkati
dağılmaktadır..
Güvenli alkol limiti yoktur en doğrusu, hiç alkol almadan araç kullanmaktır..
ALKOLÜN SÜRÜCÜLÜK BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bilimsel araştırmalar alkolün hiç bir seviyesinin sürücülük için güvenli olmadığını
göstermektedir. Bütün ülkeler yasal alkol limitini belirlerken konuyu tıbbi, psikolojik
ve sosyal yönüyle değerlendirerek bir karara varmakta, belli bir riski kabul ederek
bu limitleri belirlemektedirler.
Motorlu araç sayısının artmaya başladığı 1900'lü yılların ilk dönemlerinde, hızla
oluşan trafik kurallarının yanı sıra, giderek alkollü sürücülük için de önlem alma
ihtiyacı hissedilmiştir. Başlangıçta bu sınırın ne olması gerektiği ve nasıl ölçüleceği
konusunda sorunlar yaşanmışsa da dünyada özellikle konuyu inceleyen bilimsel çevrelerin
görüşü her zaman kan-alkol sınırının daha da aşağıya çekilmesi yönünde olmuştur.
Bir başka deyişle yasal limitin altında olmanın sadece trafik cezasını engellediği,
ancak can güvenliğini garantilemediği kabul edilmektedir.
Alkolün etkileri açısından yaş, cinsiyet, sürücülük deneyimi gibi bazı faktörlere
bağlı olarak bireyler arasında farklılıklar görülmekteyse de, bunlar güvenli sürücülüğü
garantileyecek kadar büyük farklar olmadığı gibi, tartışmalı sonuçlar olarak değerlendirilmektedirler.
Bununla birlikte genel olarak araştırmalar 0.2 promil düzeyinden itibaren alkol
düzeyi arttıkça sürücülük üzerinde olumsuz etkilerinin de arttığı yönünde birleşmektedir.
Bu sınır kimi ülkeler tarafından kabul edilmiş bulunmaktadır.
ÜLKEMİZDE YASAL ALKOL SINIRI
Ülkemizde ticari araç sürücüleri ve kamu hizmetinde çalışan sürücülerin alkollü
olarak trafiğe çıkmaları tümüyle yasaklanmış, diğer sürücüler içinse yasal sınır
olarak bir litre kanda yarım gram alkole eşit olan, 0.50 Promil belirlenmiştir.
Bu halk arasında yanlış bir biçimde "yüzde elli alkollü olmak" diye ifade edilmekte,
hatta bunun mümkün olduğu sanılmaktadır. Bu tümüyle yanlış bir bilgidir. Bu yanlışlık
genellikle promil değerinin nasıl hesaplandığının iyi bilinmemesinden kaynaklanmaktadır.
Promil hesabında alkolün ağırlığı, kanın ise hacmi dikkate alınarak bir orantı kurulur.
Örneğin 0.50 promil 100 mililitre kanda 50 miligram alkol bulunduğunu gösterir ve
buradan gidilerek, 50:100=0.50 promil kabul edilir. Ağırlığı hacme oranlamak matematiksel
olarak çok mantıklı değilse de, karmaşık ve çok küçük sayılarla uğraşmak zorunda
bırakmadığı için tercih edilen bir ifade biçimidir. Eğer hacim oranları dikkate
alınacak olursa, 0.50 promilin gerçekte kanda %0.025 oranında alkole eşit olduğu
(on binde 2.5 !) görülür. İnsan vücudu yüzde elli alkol oranı bir yana, %0.5 oranında
alkole bile (binde 5 ya da bir litre kanda 4 gram alkol bulunması) tolerans göstermekte
çok zorlanır, hatta bu düzeydeki kan-alkol oranı pek çok kişide ölüme yol açar.
ALKOL DÜZEYİNİN HESAPLANMASI VE ALKOL-KAN ORANLARI
|
ÖLÇÜM DEĞERİ
|
promil hesabı(miligram alkol/mililitre kan)
|
1 Litre kanda ne kadar alkol var
|
hacim olarak kandaki alkol oranı*
|
0.2 Promil
|
20 mg alkol/100 ml kan (20:100=0.2)
|
0.2 gram alkol
|
%0.025 (binde 0.25 alkol)
|
0.5 Promil
|
50 mg alkol/100 ml kan (50:100=0.5)
|
0.5 gram alkol
|
% 0.063 (binde 0.63 alkol)
|
0.8 Promil
|
80 mg alkol/100 ml kan (80:100=0.8)
|
0.8 gram alkol
|
% 0.1 (binde 1 alkol)
|
1 Promil
|
100 mg alkol/100 ml kan (100:100=1)
|
1 gram alkol
|
% 0.13 (binde 1.3 alkol)
|
1.5 Promil
|
150 mg alkol/100 ml kan (150:100=1.5)
|
1.5 gram alkol
|
% 0.19 (binde 1.9 alkol)
|
2 Promil
|
200 mg alkol/100 ml kan (200:100=2)
|
2 gram alkol
|
% 0.25 (binde 2.5 alkol)
|
3 Promil
|
300 mg alkol/100 ml kan (300:100=3)
|
3 gram alkol
|
% 0.38 (binde 3.8 alkol)
|
4 Promil
|
400 mg alkol/100 ml kan (400:100=4)
|
4 gram alkol
|
% 0.5 (binde 5 alkol)
|
5 Promil
|
500 mg alkol/100 ml kan (500:100=5)
|
5 gram alkol
|
% 0.6 (binde 6 alkol)
|
* 1 mililitre alkolün ağırlığı 0.789 gram, 1 gram alkolün hacmi 1.268 mililitredir
|
ALKOLÜN VÜCUT VE DAVRANIŞLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
|
ÖLÇÜM DEĞERİ
|
VÜCUT VE DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
|
0.2 Promil
|
ruh halinin değişmesi, vücut ısısında hafif bir yükselme, davranışlar üzerindeki
kontrolün azalması
|
0.5 Promil
|
belirgin bir gevşeme, dikkatin azalması, koordinasyon ve muhakeme bozukluğunun başlaması.
YASAL SINIR
|
0.8 Promil
|
koordinasyon, algı ve muhakemede belirgin bozulma, tepki zamanının, kendini kontrol
etme becerisinin zarar görmesi
|
1 Promil
|
sarhoşluk belirtileri, muhtemel mahcup edici davranışlar, bir an neşeli bir an üzgün
olmak gibi ruh halinde gidip gelmeler
|
1.5 Promil
|
ayakta durma, yürüme ve konuşmada güçlük çekme, denge ve koordinasyonun kaybedilmesi,
belirgin olarak sarhoşluk hali
|
2 Promil
|
ağrı ve diğer fiziksel duyumların azalması, ağlama ve gülme arasında gidip gelmek
gibi belirgin duygusal tutarsızlıklar
|
3 Promil
|
reflekslerin azalması, bilinçte bulanıklık, pek çok kişide bilinç kaybı
|
ALKOL İÇEREN İÇKİLER
Bir çok içkide bulunan alkol oranı (içkinin alkol derecesi) çok farklıdır ve bu
nedenle ne kadar alkol alındığının belirlenmesi çok güç olabilir. Ayrıca alkolün
vücutta yakılması zaman isteyen bir iştir ve bu da kişinin vücut ağırlığı, karaciğerinin
büyüklüğü, genel sağlık durumu başta olmak üzere pek çok faktöre göre farklılık
göstermektedir. Bu nedenle bir çok kişi aldığı alkol miktarı konusunda yanılgıya
düşmektedir.
Vücudunda 6 litre kan bulunduğunu varsaydığımız bir yetişkinin kan dolaşımına 3
gram alkol karışması halinde yasal sınıra ya çok yaklaştığı ya da aştığı düşünülebilir.
Özellikle "hafif" içki olduğu düşünülerek bira ve şarabın çok fazla içilmesinin
sürücüleri çok zor durumda bırakabileceğine dikkat edilmelidir.
ALKOLÜN VÜCUTTAN ATILMASI
Pek çok kişi alkol aldıktan sonra kahve içerek, egzersiz yaparak ya da biraz kestirerek
alkolün vücuttan atılmasını hızlandırabileceğini düşünür. Oysa bunların alkolün
yakılması üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bunun için karaciğerin çalışmasına ve zamana
ihtiyaç vardır.
Alkol alındıktan sonra muhakeme yeteneği, algılayış giderek bozulurken bunun sonucunda
sürücülük becerileri azalmakta, buna karşılık yine bozulan muhakeme yeteneği ve
azalan duygusal kontrol nedeniyle kendine güvende yersiz bir artış meydana gelmektedir.
İşte bu çelişkili değişim sürücülük için daha da tehlikeli bir duruma yol açmaktadır.
Bu nedenle alkol aldıktan sonra ne yapacağını düşünmek yerine içmeye başlamadan
önce bazı kararlar almak daha yararlı olabilir. Bunlar eğer araç kullanılacaksa
hiç içmemek, eğer içilecekse araç kullanacak bir kişi bulmak olabilir. Özellikle
eğlenmek için çıkılan akşamlarda özel araç kullanmak yerine taksi ya da toplu taşım
araçlarını tercih etmek uygun olacaktır. Hiç şüphe yok ki alkolün etkileri konusunda
doğru bilgilenen ve bu tür kararları alkol almadan önce vermeye çalışan sürücüler
bu konuda en doğru davranışı da yine kendileri seçebilirler.
ALKOL DENETİMLERİ
Alkol denetimlerinde yapılan iş, kanda ne kadar alkol bulunduğunun belirlenmesi
ve bu miktarın sürücülük için tehlike yaratacak düzeyde olup olmadığına karar verilmesidir.
Bu denetimin hangi hallerde, nasıl yapılacağı ve neye göre karar verileceği yasa
ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Buna göre sürücünün alkollü olabileceğinden şüphe
duyulduğunda ya da rutin alkol kontrolleri sırasında alkolmetreyle ölçüm yapılabileceği
gibi, alkolmetrenin bulunmadığı hallerde görevliler tarafından sürücünün durumuyla
ilgili gözlemlerin kaydedildiği bir alkol test raporu da düzenlenebilir. Ölçüm ya
da gözlem sonucunda sürücünün, 0.50 promil düzeyinin üzerinde alkollü olduğu ve
araç kullanamayacak durumda olduğu belirlenirse gerekli cezai işlemler yapılır (Karayolları
Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği).
Sürücünün itirazı halinde ise, öncelikle bu konuda eğitilmiş ve kan almaya yetkili
kılınmış personel tarafından kanı alınarak, tahlil için polis kriminal laboratuarına
gönderilir. Polis kriminal laboratuarlarında tahlilin mümkün olmaması halinde, sürücü
kanındaki alkol miktarının tespiti için adli tıp merkezlerine ve Sağlık Bakanlığı'na
bağlı tahlil yapabilecek teknik ve tıbbi imkanlara sahip olan en yakın sağlık kuruluşlarına
gönderilir. Tahlil imkanının bulunmadığı sağlık kuruluşlarında hekim tarafından
yapılan muayene sonucuna göre düzenlenen rapor esas alınır (Karayolları Trafik Kanunu
ve Karayolları Trafik Yönetmeliği).